Depozito Nedir?
Depozitonun iadesinden önce depozito kavramının tanımının yapılması yerinde olacaktır. Depozito, kiracıların kiraladıkları menkul veya gayrimenkul bir mala, kira süresi boyunca verebilecekleri olası zararlarda mal sahibinin zararını garanti altına almak amacıyla ödedikleri bedeldir. Halk arasında en yaygın ismiyle depozito denilen bu ödemeye hukuk terminolojisinde “güvence bedeli” de denilmektedir. Depozitonun gerek amacına uygun kullanılması gerekse zamanı geldiğinde iade alınabilmesi için sözleşmelerin düzgün bir şekilde hazırlanması ve depozito maddesinin de hukuka uygun şekilde yazılması gerekir. Bu konuda sözleşme nedir nasıl hazırlanır başlıklı yazımıza göz atılabilir.
Depozitonun İadesi
Depozitonun iadesi normal şartlarda kira sözleşmesinin bitiminde yapılmalıdır. Eğer kira sözleşmesinde aksine bir düzenleme yoksa, kiralanan yeri kira sözleşmesine uygun olarak kullanıp herhangi bir maddi zarar vermeyen kiracı, kiralayan yeri tahliye ettiğinde kiralayanın depozitonun iadesini gerçekleştirmesi gerekmektedir. Eğer depozito, aylık kira olarak alındıysa iade durumunda da kira artış oranı dikkate alınarak son güncel kira bedeli üzerinden iade yapılmalıdır. Sözleşme avukatı olarak depozito iadesi konusunda yorumumuz bu şekildedir.
Depozitonun İade Edilmemesi veya Kesinti Yapılması
Kiralayanın, kira sözleşmesinin süresinin bitiminde depozito bedelini, hiç iade etmemesi ya da depozitodan kesinti yaparak kısmen iade etmesi uygulamada sık karşılaşılan gayrimenkul hukuku uyuşmazlıklarının birisidir. Depozitonun iadesi konusunda hukuki durum şudur: Gayrimenkuldeki olağan yıpranmalar, Yargıtay kararlarına göre kiralayan yani mal sahibi bakımından depozito bedelinde kesinti yapmak için geçerli bir sebep teşkil etmez. Depozito bedelinde kesinti yapılabilmesi için mutad (olağan) kullanımlar sonucu oluşan yıpranmaların ötesinde kiracının gayrimenkule maddi anlamda zarar vermiş olması gerekir. Örneğin kiralanan gayrimenkulün parkelerinin olağan yıpranmanın ötesinde kırılması, olağan kullanım dışında aşırı çizilerek bozulması, cam veya çerçevenin kırılması, banyo tesisatının ciddi zarar görmesi ve benzeri nitelikteki maddi zararlar ve gayrimenkulün kıymetini ve gayrimenkulün kullanımından beklenen faydayı düşüren ciddi ve esaslı zararlar bu kapsamdadır. Hatta kiralanan yere verilen zararlar ciddi boyuttaysa mala zarar verme suçu gündeme gelebilecektir. Bunun dışında kiralanan yerdeki normal kullanım sonucu oluşan olağan ve beklenen kullanım kaynaklı zararlar ise asla depozito bedelini kesmek için sebep teşkil etmez.
Kiracıya Depozito İadesi Yapılması
Kiracının depozitonun iadesi konusunda herhangi hukuki bir sorun yaşamaması için kira sözleşmesine konulacak maddelerin dikkatle incelemesi ve gayrimenkulün mevcut durumunun sözleşmeye yeteri kadar açık, net ve detaylı şekilde yazdırması gerekir. Ayrıca depozito bedelinin asla belgesiz ve elden verilmemesi, banka transferi veya tediye makbuzu ile belgeli şekilde ödenmesi ve ayrıca ödemenin kira sözleşmesine yazılması da kiracı açısından ispat noktasında güvence oluşturacaktır. Kira sözleşmelerinde TL zorunluluğu nedeniyle sözleşme bedelleri döviz olarak belirlenememektedir.
Ancak kira sözleşmesi uzun dönemli olacaksa depozito bedelinin yabancı para (döviz) cinsinden verilmesi kiracıyı enflasyona karşı koruyacak bir önlem olacaktır. Bunun dışında kiracı, gayrimenkulü kiralayana teslim ederken bir teslim tutanağı hazırlayarak gayrimenkulün sözleşmeye uygun şekilde kullanılıp anahtarı ile birlikte kiralayana sözleşmeye uygun şekilde teslim ve iade ettiğini karşılıklı imza altına alabilirse bu durumda kiralayanın depozitoyu iade etmesi daha fazla garanti altına alınmış olur. Eğer ortada olağandışı ve somut bir zarar olmadığı halde kiralayan depozito bedelini iade etmiyorsa önce ihtarname çekilerek iade talep edilmesi, bunun işe yaramaması durumunda ise yasal yola başvurulması gerekecektir ki bu durumda kiralayan taraf yani mülk sahibi gayrimenkulde olağan dışı maddi zarar olduğunu ispatlamak zorunda kalacaktır. Zira ispat hukuku bakımından iddia eden taraf mal sahibi olduğuna göre depozito bedeli konusundaki iddiasını ispat yükü de yine mal sahibine düşecektir.
Merhaba ben iki sene önce kiraladığım evden kiramı ödedim ancak ev sahibi depozito vermiyor. Sebep ilk kontrat yaparken tarih 15 şubattı ancak emekliyim maaşım 26 sında yatıyor bunu o anda akıl edemedim. Ondan sonraki aylar hiç aksamadan 26 emekli maaşımda yattı ama ev sahibi bunu bahane ederek depozito vermiyor. Çok sinirlendim ne yapmalıyım dava açsam ne yapmalıyım
Kira bedelinin geç yatması depozito bedelinin iade edilmemesi için bir sebep değildir. İade edilmeyen depozito için tabii ki yasal işlem başlatabilirsiniz.
Gayet güzel bır yazı teşekkür ediyorum
Sayın ilker bey,yazmış olduğunuz bu düzgün ve açıklayıcı makale için teşekkür ederim.
Makalenzi herçekten detaylı bilgillendirme için teşekkürler
Merhaba
Kat Mülkiyeti Kanunu gereği alınan kiranın ekonomik değerini kaybetmemesi için TÜFE oranını geçmemek üzere her yıl bir kira artışı yapılıyor. Bildiğim kadarı ile aynı değer koruma ödene depozito için de geçerli olmalı.
Yani 1000tl olarak girilen birkonut çıkışta 2000 tl olmuşsa ve kiracı 2 kira yani 2000 tl depozito ödemişse aynı şekilde 2000*2000=4000Tl geri alamalı.
Bu bilgi doğru mudurve hangi koşullarda uygulanır?
Evet doğrudur. Depozito aylık kira bedeli karşılığı olarak ödendiğine göre kiracı konutu boşaltığı tarihte güncel kira ne ise depozito iadesi de o bedel üzerinden yapılır.
Benim şahsi fikrim ev sahibine depozito olarak verilen bir kira karşılığı paranın bir bankada ortak bir hesap açılıp oraya yıllık faize yatırılması veya evden çıkacağı tarih ve aydaki kira ne ise depozitoyu o rakamdan olması hakkaniyetli olur
Merhaba, kiracımız depozitoyu sözleşmede USD olarak yazmasına rağmen kiraladığı gündeki merkez bankası kuru üzerinden TL olarak hesabıma yatırdı. Evi boşaltırken depozito iadesini yatırdığı TL miktarı kadar mı yapmalıyım yoksa bugünkü döviz kurundan mı ? Cevabınız için tşk ederim.
Eğer bir veya iki aylık kira bedeli karşılığı depozito alıysanız günvel kira bedeli üzerinden iade yapmanız uygun olur. Ancak sabit bir rakam olarak depozito aldıysanız o sabit rakamı aynen depozito olarak iade edebilirsiniz.
Bir sorum olacaktı evin kapılarına verilen zarar örneğin banyo kapısının su alarak çürümesi depozitoda kesinti yapabilme hakkını dogururumu
1 ay once bir kira bir depozito verdim. kira sozlesmesi yapıldı. ama eve tasinmadan vazgectim depozitoyu geri alabilirmiyim
3 yıl önce verdiğim 1 aylık kira bedeli kadar depozitoyu 3 yıl sonra yine aynı 3 yıl önce verdiğim tutar kadarmı alacağım ?
Eğer sözleşmede depozitonun enflasyon farkı ile iadesi konusunda özel bir madde yoksa evet ödediğiniz depozitoyu aynen iade almanız gerekir. Depozito bedelinin enflasyon karşısında erimemesi için sözleşmedeki depozito maddesi şu şekilde düzenlenebilir. Kiracı depozito bedeli olarak 2 ay karşılığı kira bedeli depozito ödemiş ve kira sözleşmesinin sona erdiği tarihteki güncel kira bedeli üzerinden 2 ay kira bedeli karşılığı depozito tutarı kiracıya iade edilecektir.