Evlilik Sözleşmesinin Kapsamı

Evlilik sözleşmeleri Medeni Kanun’a göre Türkiye’de yalnızca mal rejimi türlerine ilişkin yapılabilmektedir. Nitekim bu nedenle evlilik sözleşmesi için genelde mal rejimi sözleşmesi terimi kullanılmaktadır. Bu tür sözleşmelerin kapsamı yalnızca mal rejimiyle sınırlı olduğundan eşlerin mal rejiminden başka hiçbir konuda sözleşme yapamamaktadır. Nitekim böyle bir sözleşme yapılsa da yasaya aykırı olacağı için hukuken geçerli olmuyor. Oysa pek çok ülkede eşler henüz evlenmeden önce evlilik sözleşme ile sadece mal rejimi konularında değil, nafaka, tazminat ve miras gibi konularda dahi evlilik sözleşme yapabiliyor. Örneğin ABD’de eşler boşanma halinde kimin ne kadar nafaka ödeyeceğine, hata zina durumunda zina yapan eşin diğer eşe ne kadar tazminat ödeyeceğine dair sözleşme yapabilmektedir. ABD’de eşler bu tür evlilik sözleşmeleriyle birbirlerinden nafaka ve tazminat istemeyeceklerine dair maddeler de koyabilmektedir.

Türkiye’deki boşanma eşler sadece sınırlı bir kapsama sahip boşanma protokolü yapabilmekte ve bunlar sadece anlaşmalı boşanma davası durumunda kullanılabilmektedir. Dolayısıyla eşlerin çekişmeli boşanma sürecini yönetecek bir sözleşme yapmaları mümkün değildir. Oysa evlilik öncesi sözleşmeler ABD’de çekişmeli boşanma davası türlerinde de uygulanmakta ve mahkemeler bariz adaletsiz olmadığı sürece eşlerin kendi aralarında yaptıkları bu tür sözleşmeleri karalarına yansımaktadırlar. Üstelik ABD’de çekişmeli boşanma davalarında dahi boşanma sözleşmesi ile taraflar belirli hususları kendi aralarında anlaşmaya bağlayabilmektedir.

Evlilik Sözleşmesinin İçeriği

Türk hukuk sisteminde sözleşme serbestisi ilkesi mevcut olduğu halde maalesef bu serbesti Medeni Kanun kapsamındaki evlilik bağlantılı sözleşmelerde uygulanmıyor. Malum olduğu üzere Türkiye’de sınırsız ve ölçüsüz nafaka düzenlemesi uzun yıllardır haklı olarak eleştirilmektedir ve 2024 yılı itibariyle hala bu durumu düzeltecek bir yasal değişiklik yapılmamıştır. Eğer vatandaşlara evlilik öncesi sözleşme ile eşlerin nafaka ve tazminat haklarını düzenleme, yani nafakanın ve tazminatın miktarını ve süresini belirleme hakkı ile ve bu haklardan vazgeçme hakkı tanınmış olsaydı bu sınırsız ve ölçüsüz nafaka düzenlemesinin olumsuz etkileri bu kadar fazla olmazdı. Ayrıca yasal bir değişiklikle bu tür evlilik sözleşmelerine eşlerin zinaya dair cezai şart koyma hakkı tanınırsa ve eşler zina yapan eşin ayrıca bir mahkeme kararına gerek kalmaksızın tazminat ödemesi imkanı verilirse bunun da zinayı caydırıcı bir etkisi olacaktır.

Ülkemizde boşanma davalarında tazminat miktarına hakim karar vermekte ancak bunun için kapsamlı bir maddi durum araştırması yapılmamaktadır. Yüzeysel bir maddi durum araştırmasının ardından hakim kendi takdirine göre nafaka ve tazminat miktarını belirlemektedir. Evlilik sözleşmesi konusunda serbesti sağlayan bir yasal düzenleme yapılırsa eşler çekişmeli boşanma halinde da nafaka ve tazminat miktarına belirleme hakkı elde edecektir. Nitekim nafaka ve tazminat gibi finansal boyutlu konuları, birbirini tanıyan bilen eşler tarafları, onları hiç tanımayan bir hakime göre kendi aralarında daha adilane ve hakkaniyetli şekilde belirleyecektir.

Sözleşmeye Konulabilecek Maddeler

Türkiye’de evlilik sözleşmeleri geçerlilik şartı olarak yalnızca noterlerde yapılmaktadır ancak hakim onayı gerekmemektedir. Evlilik sözleşmesinden farklı olarak boşanma sözleşmesi ise noterde yapılmak zorunda değildir ancak hakim onayı gerekir. Noterde yapılan evlilik sözleşmeleri ise iki türlüdür. Birincisi önceden hazırlanmış formatta yani şablon olarak yapılabileceği gibi uzman bir avukat tarafından hazırlanıp ardından noterde onaylanabilmektedir. Avukat tarafından hazırlanacak onaylama şeklinde sözleşmeler daha esnektir ve eşlerin spesifik durumuna ve isteklerine göre özel olarak hazırlanır. Düzenleme şeklinde şablon sözleşmelerin ise tek bir kelimesinin dahi değiştirilmesi mümkün değildir. Eğer eşlerden birinin veya her ikisinin önemli bir mal varlığı mevcut ise hazır şablon düzenleme sözleşme yerine boşanma avukatı tarafından hazırlanmış ve sonradan noter tarafından onaylanacak kişiye özel bir sözleşme yapılması daha uygun olacaktır.

Sözleşmenin düzenleme veya onaylama şeklinde yapılmasının hukuki geçerlilik bakımından hiçbir farkı yoktur zira her iki tür sözleşmede de noter onayı bulunmaktadır. İki sözleşme arasındaki en önemli bir birinin tüm sözleşme maddeleri önceden hazırken ve eşler sadece imza atarken, diğerinde sözleşmeyi bir avukat eşlerin özel durumına göre hazırmaktadır.

Evlilik Sözleşmesinin Kapsamı

Evlilik Sözleşmesinin İçeriği

Sözleşmeye Konulabilecek Maddeler

Yorum Yaz Cevabı İptal Et

Bize Ulaşın

İletişim Bilgileri

Uzmanlık Alanlarımız