IP Adresi Nedir

IP, İngilizce Internet Protocol sözcüklerinin kısaltması olup IP adresi ise Internet Protokolü Adresi manasına gelmektedir. İnternete bağlanan bilgisayar, telefon, tablet ve benzeri cihazlar internet servis sağlayıcının atadığı ve rakamsal bir adres şeklindeki IP’yi kullanarak internete çıkış yapar. İnternet servis sağlayıcının, kanundaki ifadesiyle “erişim sağlayıcının” atadığı IP adresi başta bilişim suçları olmak üzere işlenen suçun delillendirilmesi ve faile ulaşılması için delil olarak kullanılmaktadır.

Dinamik IP Adresi ve Statik IP Adresi Ayrımı

Genel olarak dünyada ve Türkiye’de erişim sağlayıcılar kullanıcılara dinamik (değişken) IP adresi vermektedir. Böylece kullanıcı her internete giriş yaptığında kendisine farklı IP adresi atanmaktadır. Ancak bazı erişim sağlayıcılar, talep üzerine kullanıcılara sabit IP verebilmektedir. Ve kullanıcı internetten çıkış yapıp tekrar giriş yapsa bile kendisine aynı IP adresi atanmaktadır. Dinamik ve statik IP farkı, özellikle soruşturma veya kovuşturma aşamasında yapılan IP testlerinde önem taşımaktadır.

IP Adresinin Tespiti ve Faile Ulaşılması

IP adresinden suç işleyen kişiye ulaşmanın temelde iki ayağı vardır. Birincisi IP adresinin tespit edilmesidir. İkincisi ise tespit edilen IP adresinin ilgili kurumlardan sorgulanarak kimlik bilgilerine ulaşılmasıdır. Dolayısıyla IP adresinin tespit edilmesi faile ulaşmak için tek başına yeterli değildir. Zira IP adresi, faile ulaşılması bakımından tek başına hiçbir kişisel bilgi içermez. Faile ulaşılması bakımından tespit edilen IP adresinin internet servis sağlayıcısından (erişim sağlayıcıdan) veya internet servis sağlayıcı bilgilerinin toplandığı BTK‘dan sorgulanması gerekir. Söz konusu IP adres sorgulama işlemi soruşturma aşamasında cumhuriyet savcılıklarınca yapılmaktadır. Dava yani kovuşturma aşamasında ise bu sorgu mahkemeler tarafından yapılacaktır.

Başkasının IP’si ile Bilişim Suçu İşleme

Yıllardır internet suçları dosyalarını takip eden bilişim avukatları olarak uygulamada başkasına ait IP adresiyle işlenen suçlarla fazlasıyla karşılaşıyoruz. Failler bazen başkasına ait olan internet ağı üzerinden suç işleyerek kendi kimliklerini gizlemektedir. Bu durumda failinin kendi kimliği gizlemesinin bedelini masum olan bir kişi ödemektedir. Zira, suç soruşturulduğunda internet hattı kullanılan kişi şüpheli ve sanık durumunda düşmektedir. Başkasına ait IP’yi kullanarak suç işlenmek mümkün olduğundan IP’nin kesin delil niteleği her zaman yoktur.

IP Adresinin Delil Niteliği

Maalesef hakim ve savcılarımızın bir kısmı bu tür teknik bilişim konularında yeterli bilgi sahibi değil. Bilişim suçu davalarında bazen IP sorgulama bilgileri tek başına yeterli ve kesin delil kabul ediliyor. Böylece IP adresine dayılı olarak önce kamu davası açılıyor ardından yine salt IP verisine dayanılarak mahkumiyet kararı veriliyor çoğu zaman. Bir dosyamızda öğrenci evi olarak kullanılan bir konuta misafir olarak gelen bir şahıs evdeki WiFi ağına bağlanıp başkasına ait kredi kartını kullanarak bir Hepsiburada sitesinden alışveriş yapıyor. Ancak savcılık, soruşturma aşamasında Hepsiburada firmasına alışverişi yapan kişinin IP adresini soruyor ve internet hattı üzerine kayıtlı olan ama işlenen suçtan haberi bile olmayan müvekkile dava açılıyor. Müvekkil masum olduğunu bildiği için avukat tutma ihtiyacı duymuyor ve suçlamayı reddederek ifade veriyor. Ardından durum ciddileşiyor ve kamu davası açılıyor. Ancak müvekkil avukat yardımı almıyor ve sonunda salt IP adresi verisi üzerinden mahkumiyet kararı veriliyor.

IP Adresi Tek Başına Kesin Delil Değildir

Bu müvekkilimiz bu şekilde mahkumiyet kararı aldıktan sonra bize başvurdu. Yaptığımız analizde şunu fark ettik. Savcı sormadığı halde alışveriş sitesi, IP’ye ek olarak kullanıcının adını ve e-mail adresini savcılığa bildirmiş. Ancak savcılık adı ve soyadı bildirilen kişiyle ilgili hiç araştırma yapmadığı gibi ne faturanın kime kesildiğini ne de satın alınan malın kim tarafından teslim alındığını kargo firmasından araştırmamıştı. Müvekkilimiz bu şekilde bilişim avukatı tutmadan yargılanıp ceza aldıktan sonra bize başvurdu.  Yaptığımız temyiz başvurusu neticesinde karar bozuldu ve yapılan yargılamada savunmayı biz yaptık ve beraat aldık. Sırf IP adresi verisinin kesin delil kabul edilerek açılan kamu davaları bulunmaktadır. Hatta sırf bu veri nedeniyle mahkumiyet kararı verilen Türkiye’de böyle çok dosya mevcuttur. Görüldüğü üzere maalesef savcı ve hakimler IP adresini çoğu zaman %100 geçerli delil gibi değerlendirmektedir. Böylece IP dışında başka hiçbir hususu araştırmadan yargıya varabilmektedirler.

Çok sayıda IP adresi bağlantılı ceza dosyamızdan bir başkasında ise yine yanlış IP adresi kurbanı olan müvekkilimiz için yanlış IP veren Turkcell firmasına açtığımız davayı kazandık. Yanlış IP Tazminatı başlığıyla haber olan davamız bu anlamda Türkiye’de ilk olma niteliği taşımaktadır.

Avukat Desteği Alınız

IP delil sayılmaktadır, hatta adli merciler tarafından kesin delil gibi görülmektedir. Eğer işlemediğiniz bir suçtan dolayı sırf IP adresi delilinden dolayı hakkınızda savcılık soruşturması veya ceza davası açıldıysa mutlaka bir bilişim avukatından hukuki destek alınız. Zira masum olmanın beraat kararı almak için yeterli olmadığı durumlardan birisi de budur. Bu tür teknik bilgi gerektiren bilişim suçlarında teknik bilgiye dayalı savunma önemlidir. Dolayısıyla IP bağlantılı bir bilişim suçu söz konusu olduğunda profesyonel hukuki destek almak yerinde olur. Bu alanda uzmanlığı olan bir bilişim avukatı ile çalışmak fayda sağlayacaktır.

Av. İlker ATAMER